เศรษฐกิจพอเพียง เป็นปรัชญาของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่ทรงพระราชทานไว้เพื่อเป็นหลักในการดำรงชีวิตของประชาชนในทุกระดับ ให้สามารถอยู่ได้อย่างมั่นคง มีความสุข และสามารถพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน
เศรษฐกิจพอเพียงประกอบด้วยหลัก 5 ประการ ได้แก่
- ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดีที่ไม่น้อยเกินไปและไม่มากเกินไป โดยไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น
- ความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจโดยคำนึงถึงเหตุและผล โดยไม่ใช้อารมณ์หรืออคติมาตัดสิน
- ความมีภูมิคุ้มกันที่ดี หมายถึง การเตรียมตัวให้พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้น
- ความมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับสังคมและสิ่งแวดล้อม หมายถึง การสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับบุคคลอื่นในสังคม และการรักษาสภาพแวดล้อมให้คงอยู่อย่างยั่งยืน
การนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิตประจำวันนั้น สามารถประยุกต์ใช้ได้หลากหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับบริบทของแต่ละบุคคลและครอบครัว ตัวอย่างการนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิตประจำวัน ได้แก่
ด้านเศรษฐกิจ
- การประหยัดอดออม หมายถึง การใช้จ่ายอย่างรอบคอบ ไม่ฟุ่มเฟือยเกินตัว รู้จักเก็บออมเงินไว้สำหรับใช้จ่ายในอนาคต
- การประกอบอาชีพด้วยความสุจริต หมายถึง การประกอบอาชีพด้วยความถูกต้อง โดยไม่เบียดเบียนผู้อื่น
- การสร้างภูมิคุ้มกันทางการเงิน หมายถึง การวางแผนทางการเงินอย่างรอบคอบ เตรียมเงินสำรองไว้สำหรับใช้จ่ายในยามจำเป็น
ด้านสังคม
- การมีจิตสาธารณะ หมายถึง การรู้จักช่วยเหลือผู้อื่นโดยไม่หวังผลตอบแทน
- การอยู่ร่วมกันอย่างสันติ หมายถึง การเคารพสิทธิของผู้อื่น และไม่สร้างความเดือดร้อนให้กับผู้อื่น
- การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม หมายถึง การใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างคุ้มค่า และช่วยกันรักษาสิ่งแวดล้อมให้คงอยู่อย่างยั่งยืน
ตัวอย่างการนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิตประจำวัน
- การรับประทานอาหารให้หมดในแต่ละมื้อ เป็นการลดการสูญเสียอาหาร และประหยัดค่าใช้จ่าย
- การปลูกพืชผักสวนครัวไว้รับประทานเอง เป็นการลดค่าใช้จ่ายในการซื้ออาหาร
- การใช้สาธารณูปโภคอย่างประหยัด เป็นการลดค่าใช้จ่าย และเป็นการช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
- การซ่อมแซมสิ่งของที่ชำรุดให้ใช้งานได้ เป็นการประหยัดค่าใช้จ่าย และเป็นการลดปริมาณขยะ
- การเข้าร่วมกิจกรรมสาธารณะประโยชน์ เป็นการช่วยเหลือผู้อื่น และเป็นการสร้างความสามัคคีในชุมชน
การนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิตประจำวันนั้น จะช่วยให้เราดำรงชีวิตได้อย่างมั่นคง มีความสุข และสามารถพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน ทุกคนสามารถมีส่วนร่วมในการนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิตประจำวันได้ เริ่มจากการทำในสิ่งที่ทำได้ ค่อย ๆ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมทีละเล็กทีละน้อย เพื่อสร้างสังคมที่ยั่งยืนให้กับลูกหลานของเราในอนาคต